ABD Hava Saldırıları ve Sivil Kayıplar

Sözde 11 Eylül 2001 terör eylemlerinin ardından geçen 20 yılda gerçekleşen Birleşik Devletler hava saldırılarında, 48.000 kadar sivil hayatını kaybetmiş olabilir.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 08 Eylül 2021

Afganistan’ın başkenti Kabil’de 30 Ağustos 2021 tarihinde ABD dron saldırısı ile vurulan aracın etrafında toplanan Ahmadi ailesinin akraba ve komşuları. Fotoğraf: Marcus Yam/Los Angeles Times via Getty Images)

Şiddetli çatışma bölgelerinde sivillere verilen zararları izleyen ve azaltmak için çaba Londra merkezli kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Airwars tarafından yayınlanan bir rapora göre, ABD’nin 11 Eylül 2001 tarihinden itibaren gerçekleştirdiği hava saldırılarında en az 22.000 sivil hayatını kaybetmiştir. Sözde (!) 11 Eylül terör eylemlerinin ardından başlayan Terörle Savaş operasyonlarının 20’nci yıldönümünde hayatını kaybeden sivillerin sayısı 48.000 kadar olabilir.

Kabil kentinde 30 Ağustos 2021 günü gerçekleştirilen ABD dron saldırısında aralarında yedi çocuğun olduğu bir ailenin 10 üyesi hayatını kaybetmiş, Pentagon ise intihar bombacılarını taşıyan bir aracı vurduğunu açıklamıştır. Kurbanların cenaze töreninde ‘‘AMERİKA’YA ÖLÜM!’’ sloganları atılmıştır. ABD ordusu tarafından yapılan resmi açıklamada; aracın vurulmasının ardından yaşanan patlamaların içinde önemli miktarda patlayıcı olduğunun bir göstergesi olduğu masalı anlatılmıştır.

Birçok medya organında 9/11 sonrası 7.000’den fazla ABD ordu personelinin hayatını kaybettiği ifade edilmekte, içlerinden çok azı devasa boyutlardaki sivil ölümlerden bahsetmektedir. Brown University tarafından gerçekleştirilen Savaşın Maliyetleri projesi, teröre karşı yürütülen savaş esnasında 387.000’den fazla sivilin öldürüldüğü tahmininde bulunurken, Airwars son 20 yılda ABD tarafından düzenlenen hava saldırılarında kaç sivilin öldüğü sorusuna yanıt bulmaya çalışmıştır.

Airwars adlı kuruluşun bu soruya bulduğu yanıt en az 22.679’dur ve ABD hava saldırılarında ölen sivillerin sayısı 48,308’e kadar da çıkabilir. Airwars, iki rakam arasındaki büyük farkın, savaşta sivil kayıpları konusundaki bilinmezliklerden kaynaklandığını ve verdiği rakamların tahmini olduğunu ifade etmektedir.

Araştırmacılar, savaşan tarafların kendi eylemlerinin etkilerini nadiren takip ettiklerini ve kayıp sayısını belirlemenin mahalli toplumlar, sivil toplum örgütleri ve uluslararası kuruluşlara kaldığını ifade etmektedir.

Pentagon, son 20 yılda Afganistan, Irak, Libya, Pakistan, Somali, Suriye ve Yemen’de en az 91.340 hava saldırısı gerçekleştirdiğini açıklamıştır. ABD ordusunun işgal ettiği veya bomba ya da insansız hava araçlarıyla saldırdığı bu yedi ülkeye düzenlediği hava saldırıları; 2003 yılı Irak işgali ile 2015-2017 yılları arasında Irak, Suriye ve Libya’da İslami Devlet terör örgütüne düzenlenen saldırılar esnasında zirve yapmıştır.

ABD ordusu tarafından sağlanan verilerin şüpheli olduğunu ve herkesin bildiği gibi sivil ölümleri daima eksik gösterdiğinin bilincinde olan Airwars, olabildiğince doğru rakamı bulabilmek maksadıyla; geçmişte yaptığı kendi araştırmalarının yanı sıra; Araştırmacı Gazetecilik Bürosu, The Nation sivil toplum organizasyonu, Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu, sivil ölümleri araştıran Iraq Body Count verilerini bir araya getirmiştir.

Araştırmacılar mümkün olabildiğince sadece ABD hava saldırılarından kaynaklanan sivil kayıpları ortaya çıkarmayı hedeflediklerini, ancak bazı durumlarda, örneğin Irak işgalinin ilk yıllarında hava saldırıları ile diğer kara ağır silah atışlarından ölenleri ayırt etmenin imkânsız olduğuna dikkat çekmektedir. Benzer şekilde ABD liderliğindeki koalisyon güçleri tarafından düzenlenen hava saldırılarının kim tarafından yapıldığını belirlemenin de imkânsız olduğunu ifade eden araştırmacılar, ABD hava kuvvetlerinin icra edilen bütün hava saldırılarında hâkim güç olduğunun altını çizmektedir.

Güvenilir kaynaklardan elde ettiği kapsamlı verilere dayanan Airwars, en az 5.529 sivilin ABD hava saldırıları sonucu hayatını kaybettiği 2003 yılını teröre karşı yürütülen savaşın en ölümcül yılı olarak tanımlamaktadır.

2003 yılının ardından gelen en ölümcül yıl ise çoğunluğu koalisyon güçlerinin Irak ve Suriye’yi bombalaması esnasında en az 4.931 sivilin öldürüldüğü 2017 yılı olmuştur. Araştırmacılara göre azami tahmin rakamları dikkate alındığında ise 2017 yılı, 19.623 rakamıyla sivil kayıplar açısından en kötü yıl olmuştur.

Bağımsız Airwars gözlem kuruluşuna göre; teröre karşı yürütülen savaşta rapor edilen sivil ölümlerin %97’si; Irak, Afganistan ve Suriye’de meydana gelmiştir.

Airwars üst düzey araştırmacılarından Joe Dyke, Middle East Eye adlı çevrimiçi haber sitesine verdiği demeçte teröre karşı sürdürülen 20 yıllık mücadelenin çoğunda Washington ya da New York kentlerinde yaşayan insanların ülkelerinin savaşta olduğunu unuttukları için affedilebileceğini ve uzaklarda gerçekleşen hava saldırılarına kendilerini çok uzak hissettiklerini ifade etmiştir.

Joe Dyke, Yemen’in bir köyüne veya Afganistan kırsalında askeri bir üsse yapılan insansız hava aracı saldırılarına Amerikan halkının kendisini çok uzak hissettiğini, ancak bu saldırıların tam ortasında yaşayan milyonlarca insan için durumun tamamen farklı olduğunun altını çizmektedir.

Bu arada, Airwars gözlem kuruluşunun 11 Eylül 2001 sonrası teröre karşı yürütülen savaşta sivil kayıplara yönelik resmi askeri rakamlarla ilgili sorusunu Pentagon, talep edilen bilgilerin birden fazla operasyonu ve 18-20 yıllık bir zaman dilimini kapsadığını ileri sürerek yanıtsız bırakmıştır.

Çevirenin Notları: Kenny Stancil tarafından kaleme alınan ve Common Dreams adlı bağımsız haber sitesinde paylaşılan yazının orijinal metnine aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

https://www.commondreams.org/news/2021/09/07/us-airstrikes-have-killed-48000-civilians-911-analysis