Bırakın Ölsünler!

SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 hastalığına yakalanan Avrupalı yaşlı insanlar tedaviden mahrum bırakılarak kaderlerine terk edildiler.

Yazar: Soeren Kern, GATESTONE INSTITUTE, 11 Nisan 2020

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 12 Nisan 2020

• Sağlık hizmetini insanların yaşına göre vermenin ortaya çıkardığı ahlaki sorulara ilave olarak, yaşlı ve birçoğu sosyal güvenlik sistemlerine hayatları boyunca para ödeyen insanların özellikle, Avrupa Merkez Bankasının kemer sıkma politikalarını dayatması nedeniyle sağlık hizmetlerinde çok büyük bütçe kesintileri yapılan Avrupa’nın güney ülkelerinde, sağlık hizmetlerinden mahrum bırakılması, dikkatlerin sosyal sağlık hizmetlerindeki yetersizliğe yönelmesine neden olmuştur.

• Birkaç İspanya medya organına sızdırılan bilgilerde Katalonya Acil Durum Medikal Hizmetleri tarafından doktorlar, hemşireler ve ambulans personeline, yaşlı korona virüs hastası olan ailelere en iyi seçeneğin evlerinde ölümü beklemek olduklarını söylemeleri talep edilmiştir. Tıbbi personele Katalonya’da hastane yatak sayısının yetersizliği konusunda ağızlarını sıkı tutmaları da tembih edilmiştir.

• Youtube sosyal medya kanalında paylaştığı bir videoda Oscar Haro’nun dudaklarından; ‘‘Babam 14 yaşında çalışmaya başladı ve 65 yaşında emekli oldu. Hayatı boyunca kimseden hiçbir şey istemedi. 18 Mart 2020 ise ölmemek için bir solunum cihazına ihtiyacı vardı, fakat tedaviden mahrum bırakıldı. İşte elimizdeki İspanya bu. Babamın nesli bu ülkeyi inşa etti, savaş sonrası bir dönemde; barajları, yolları, tarımı günde 14 saat çalışarak bugünkü haline getirdiler. Ve şimdi ölüme terk edildiler’’ sözleri dökülmektedir.

• 2019 yılı Kasım ayında, İspanya’da ilk korona virüs vakasının görülmesinden iki ay önce İspanya hükümeti, ülkede ameliyat için bekleyen hasta sayısının yaklaşık olarak 700,000 olduğunu açıklamıştır. Hükümet tarafından yapılan açıklamada; ülke genelinde hastaların ameliyat için ortalama bekleme süresinin 115 gün, Katalonya’da yaklaşık altı ay, Madrid kentinde ise 6 hafta olduğu ifade edilmiştir.

• Gençlerin yararına yaşlı insanların ölüme terk edildiği İtalya ve İspanya’da yaşanmakta olan korona virüs krizinin ağırlığı büyük oranda Euro Bölgesi üyeliğinden kaynaklanan kemer sıkma politikalarının bir sonucudur. Özellikle yaşlı insanlarda görülen çok sayıda ölüm, İtalyanlar ve İspanyolların asla katılmamaları gereken para birliğinin bir parçası olmak için ödedikleri bedel gibi görünmektedir.

Avrupa’da teyit edilen yarım milyondan fazla korona virüs (COVID-19) vakası sonucu, giderek artan sayıda bölgesel tıp yetkilileri hastanelere, tedavilerde yaşlılardan ziyade gençlere öncelik verilmesi yönünde talimatlar vermeye başlamış durumdadır.

Avrupa’nın korona virüs salgınından en fazla etkilenen iki ülkesi olan İtalya ve İspanya’da doktorlar, hastalarla dolup taşan yoğun bakım ünitelerinde, haftalardır ölüm veya yaşam kararı anlamına gelen kimin acil durum tedavisi alacağı kararını vermektedirler. Bununla birlikte bu yeni protokoller, sağlık personeline yaşlı insanları kaderlerine terk etmeleri yönünde verilen bizzat hükümet direktiflerinden başka bir şey değildir.

Sağlık hizmetini insanların yaşına göre vermenin ortaya çıkardığı ahlaki sorulara ilave olarak, yaşlı ve birçoğu sosyal güvenlik sistemlerine hayatları boyunca para ödeyen insanların özellikle, Avrupa Merkez Bankasının kemer sıkma politikalarını dayatması nedeniyle sağlık hizmetlerinde çok büyük bütçe kesintileri yapılan Avrupa’nın güney ülkelerinde, sağlık hizmetlerinden mahrum bırakılması, dikkatlerin sosyal sağlık hizmetlerindeki yetersizliğe yönelmesine neden olmuştur.

İspanya’da korona virüs salgınından ağır şekilde etkilenen Katalonya’da, bizzat bölgesel yönetim, tıp personeline COVID-19 hastalığına yakalanan yaşlı insanlara evlerinde ölmelerini tavsiye eden gizli bir tedavi protokolü göndermiştir.

Birkaç İspanya medya organına sızdırılan bilgilerde Katalonya Acil Durum Medikal Hizmetleri (SEM-Servicio de Emergencias Médicas) tarafından doktorlar, hemşireler ve ambulans personeline, yaşlı korona virüs hastası olan ailelere en iyi seçeneğin evlerinde ölümü beklemek olduklarını söylemeleri talep edilmiştir. Tıbbi personele Katalonya’da hastane yatak sayısının yetersizliği konusunda ağızlarını sıkı tutmaları da tembih edilmiştir.

Sızan dokümanda, acı çekilmesini önlediğinden evde ölmenin daha insancıl olduğu ve hastaların, kalabalık hastanelerde mümkün olmayan bir şekilde, sevdiklerinin yanında can verebilecekleri ifade edilmektedir. Protokol bunun yanı sıra medikal personele Katalonya bölgesindeki hastanelerdeki yatak sayısı eksikliğinden bahsetmemeleri de tavsiye edilmektedir.

Katalonya Doktorlar Birliği Konseyi (Consejo de Colegios de Médicos de Cataluña) tarafından verilen tavsiyeler arasında; 80 yaşın üstündeki hastaların entübe edilmemesi ve sadece oksijen maske tedavisi uygulanması da ifade edilmektedir. Ayrıca 80 yaşın üstünde nefes darlığı çeken hastalara hava açlığı hissini azaltmak maksadıyla rahatlatıcı morfin tedavisi uygulanması da tavsiye edilmektedir.

Acil Durum Medikal Hizmetleri ayrıca sağlık hizmetinde görev yapan profesyonellere, tıbbi malzemeleri mevcut acil durumu göz önüne en uygun şekilde kullanmalarını ve kurtulma şansı az olan korona virüs hastalarını hastanelere kabul etmekten kaçınmaları tavsiyelerinde bulunmaktadır. Tıbbi personelden, tıbbi malzemeleri kurtarılacak ömür yılları açısından en fazla fayda sağlayacak hastalar için ayırması talep edilmektedir.

Katalonya Sağlık Bakanı Alba Vergés ise yayımlanan talimatta yaşlı insanlara ayrımcılık uygulandığı yönündeki iddiaları inkâr etmiştir. Acil Durum Medikal Hizmetleri Direktörü Xavier Jiménez de iddiaları yalanlamış, fakat böyle bir dokümanı hastaneler ve sağlık çalışanlarına gönderdiklerini kabul etmiştir. Jiménez açıklamasında; ‘‘Bütün yaptığımız, hastalara kendi durumları açısından en iyi seçeneği sunmaktır’’ ifadelerini kullanmıştır.

İspanya’nın başka bir yerinde, Madrid merkezli İspanya Yoğun ve Kritik Medikal Bakım Derneği de (SEMICYUC- Sociedad Española de Medicina Intensiva, Crítica y Unidades Coronarias) azami tedavi gayretlerinin, hayatta kalma şansı daha fazla olan genç insanlar için sarf edilmesi tavsiyesinde bulunmuştur. SEMIYUC tarafından yapılan tavsiyeler arasında yatak sıkıntısı olması durumunda 80 yaş üstündekiler ve Alzheimer rahatsızlığı olanların hastanelere kabul edilmemesi ve tedavi uygulanmaması tavsiye edilmiştir.

İtalya’nın kuzeyindeki Turin kentinden bir kriz yönetim birimi tarafından hazırlanan bir dokümanda da yeterli yatak olmadığı durumlarda, 80 yaş ve üstündeki korona virüs kurbanlarına veya sağlık durumu kötü olanlara yoğun bakım ünitesi tedavisi uygulanmaması önerilmektedir.

İngiliz The Telegraph gazetesine sızdırılan da Piedmont bölgesi sivil savunma bölümü tarafından hazırlanan bir dokümanda yazılanlar aşağıdadır:

• Acil durumlarda yoğun bakım ünitesinde tedavi ölçütü; 80 yaş altı hastalar veya hastanın kaç tane başka rahatsızlığı olduğunu gösteren Charlson Komorbidite Endeksi 5’ten az olan hastalar olmalıdır.
• Mevcut salgının genişleme hızı, klinik tedavi ihtiyacı olan COVID-19 hasta sayısı ile yoğun bakım ünitesi kaynakları arasında bir dengesizlik durumu noktasına ulaşılacağı olasılığına işaret etmektedir.
• Bütün hastalara yoğun bakım ünitesi tedavisi uygulanmasının imkânsız hale gelmesi durumunda, sınırlı mevcut kaynaklara dayanan yoğun bakım ünitesi tedavi ölçütlerinin uygulanması zorunlu hale gelecektir.

Piedmont sağlık kurulu üyelerinden Luigi Icardi de yaptığı açıklamada; ‘‘Asla böyle bir anı görmek istemedim. Yayımlanan doküman bağlayıcı olacak ve hastanelerde yatakların dolması durumunda yoğun bakım ünitelerinde tedavi edilebilmek içi örneğin hayatta kalabilme potansiyeli gibi belirli parametrelere dayanan bir ‘‘ÖNCELİK KODUNA’’ ihtiyaç duyulacaktır’’ ifadelerine yer vermiştir.

İtalya’nın Bergamo kentinde korona virüs hastalığından hayatını kaybeden bir kurbanın cenazesi taşınırken. Foto: Flavio Lo Scalzo/Reuters

Reuters haber ajansında yer alan bir habere göre; Hollanda’da doktorlar, COVID-19 hastalığına yakalanan yaşlı insanlara hastane tedavisinden feragat etmelerini tavsiye ederek yetersiz yoğun bakım ünitelerini başkaları için ayırmaya çalışmakla suçlanmıştır.

Hollanda milletvekilleri, yaşlı vatandaşların doktorlardan telefon çağrıları aldıkları yönündeki şikâyetler sonrasında endişelerini dile getirmişlerdir. Hollanda’da emeklilerin haklarını savunan 50PLUS Partisi lideri Parlamenter Henk Krol yaş ayırımına karşı yetkilileri uyarmıştır. Her seksen yaşındaki insanın sağlık durumunun aynı olmadığını vurgulayan Krol, 80 yaşında olup da hâlâ zinde olan ve maraton koşabilen ihtiyarların yanı sıra 50 yaşında sağlık durumu kötü olan insanların varlığına dikkat çekmiştir.

Hollanda Sağlık Bakanı Hugo Mattheüs de Jonge doktorlar tarafından yapılan çağrıların resmi hükümet politikası olduğu yönündeki iddiaları yalanlamıştır. Reuters haber ajansına verdiği demeçte; pratisyen hekimlerle ciddi tıbbi rahatsızlıkları olan hastalar arasındaki ‘‘gelişmiş tıbbi tedavi planlaması’’ tartışmalarının olağandışı olmadığını ifade etmiştir. Doktorlar açısından bunun standart bir uygulama olduğunu ifade eden Bakan de Jonge, gelişmiş tıbbi tedavi planlaması olarak adlandırdıkları bu uygulamanın, aslında ciddi tıbbi rahatsızlıkları olanların hastalanmaları durumunda beklentilerini öğrenme maksatlı görüşmeler olduğunu iddia etmiştir.

İrlanda dünyada yaşlılarına en fazla değer veren ülkelerin başında gelmektedir. Fotoğraf: iStock

Bakan de Jonge hastaların; yoğun bakım ünitesinde tedavi edilmesini gerektiren solunum cihazına ihtiyaç duyma noktasına geldiğinde, bunu yapmamayı tercih edebileceklerini, bunun olasılık dâhilinde olduğunu, fakat bu doktorlar ile hastalar arasında yapılan bu görüşmelerin kesinlikle hastaların yaşıyla ilgisi olmadığını iddia etmiştir.

Utrecht Üniversite Hastanesinden mikrobiyolog Marc Bonten 15 Mart 2020 tarihinde WNL Op Zondag adlı televizyon programında aşağıdakileri dile getirmiştir. ‘‘İnsanlığa hizmet etmenin en iyi yöntemi nedir? Yoğun bakım ünitelerine kurtulma şansı en yüksek olanların kabul edilmesi gibi hususların devreye gireceği anlar gelecektir. Böyle durumlarda kimin en fazla hayatta kalma şansı olduğunu belirleme görevi ise doktorlara aittir.’’

İspanya’ya geri dönersek, bir motorsiklet yarış ekibinin direktörü olan Óscar Haro birçok insan tarafından izlenen YouTube videosunda yaşı nedeniyle solunum cihazı tedavisi uygulanmayan yaşlı babasının hayata nasıl veda ettiğini anlatmıştır.

‘‘Babam 14 yaşında çalışmaya başladı ve 65 yaşında emekli oldu. Hayatı boyunca kimseden hiçbir şey istemedi. 18 Mart 2020 ölmemek için bir solunum cihazına ihtiyacı vardı, fakat tedaviden mahrum bırakıldı. Muhteşem bir insan ve profesyonel olan doktoru beni aradı ve gözyaşlarıyla benden babamın ölmesine izin vermemi istedi.  İşte elimizdeki İspanya budur. Babamın nesli bu ülkeyi inşa etti, savaş sonrası bir dönemde; barajları, yolları, tarımı günde 14 saat çalışarak bugünkü haline getirdiler. Ve şimdi ölüme terk edildiler’’

‘‘Babam gibi hayatı boyunca çalışan ve sosyal güvenlik sistemine katkı sağlayan bir insanın solunum cihazı olmaması, tedavi alamaması, 75 yaşın üzerindeki insanların tedavi edilmesinin gereksiz olduğunu ifade eden düzenlemeler nedenleriyle ölüme terk edilmelerini anlamıyorum. Bu ülkeyi inşa eden ve bugünlere getiren bir nesli ölüme terk ediyoruz.’’

‘‘Sağlık personeli giyecek eldivene dahi sahip değilken biz çıkmış inanılmaz bir sosyal güvenlik sistemine sahip olmakla övünüyoruz. Bu sabah hiçbirinin koruyucu giysi ve eldivenlerinin olmadığını gördüm. 15 yaşından beri her anı karısıyla birlikte yaşayan babamın, ölmeden önce ona veda etmesine neden izin verilmediğini anlayamıyorum.’’

Bu arada, Katalonya bölgesindeki Martorell’de futbol antrenörü olan Ivan Calle Zapata büyük anne ve babaları korona virüs nedeniyle nasıl kaybettiklerini şu sözlerle ifade etmektedir: ‘‘82 yaşındaki büyükannem ve 71 yaşındaki büyükbabam COVID-19 hastalığından hayatlarını kaybetmediler. Katalonya sağlık yetkilileri, Katalonya’daki diğer yaşlı insanlara yaptıkları gibi onların solunum cihazı ve yoğun bakım ünitesi tedavisi almasına izin vermediler.

Halkın, yaşlı insanları tedaviden yoksun bırakılması nedeniyle giderek artan öfkesi karşısında duramayan İspanya hükümeti 03 Nisan 2020 tarihinde yaşlıların sağlık hizmetinden mahrum bırakılmasının anayasaya aykırı olduğunu ifade eden bir açıklama yapmak zorunda kalmıştır.

Sağlık kaynaklarının aşırı yetersiz olması durumunda yaşlı insanlar da toplumun geri kalanıyla aynı şartlarda tedavi edilmelidir ve bu her bir vakanın klinik ölçütleri esas alınarak uygulanmalıdır. Böyle bir ayrımcılığa geçit vermek yaş nedeniyle bazı insanların hayatlarının değersizleştirilmesine yol açar, bu da özellikle her insanın eşit içsel onurunun tanınması olmak üzere, Hukukun Üstünlüğü ilkesine aykırıdır.

İspanya’daki bölgesel yönetimlerin yaşlı insanlara sağlık hizmeti sunmamasının yasaklanması açıkça ifade edilmediğinden, hükümet tarafından yapılan açıklamanın hiçbir yasal yaptırım ve etkisi bulunmamaktadır.

Korona virüs salgınından en fazla etkilenen İtalya ve İspanya’daki sağlık imkân ve kabiliyetlerinin azlığının nedeni direkt olarak on yıldır sürmekte olan kemer sıkma politikalarına bağlanabilir.

Birçok İtalyan ve İspanyol bankalarının çöküşün eşiğine geldiği 2011 ve 2012 yıllarındaki Avrupa borç krizi esnasında Kuzey Avrupa ülkeleri kurtarma karşılığında katı bütçe uygulamalarını dayatmış, sonuç olarak da kamu sağlık hizmetlerine yapılan hükümet harcamaları önemli ölçüde azaltılmıştır.

İspanya’da 2012 yılı Nisan ayında hükümet, 65 milyar avro büyüklüğündeki kamu açığını 2014 yılına kapatmak maksadıyla kemer sıkma tedbirlerini açıklamıştır. Avrupa Merkez Bankası tarafından dayatılan kesintilerle İspanya sağlık hizmetlerinde %10 gibi büyük bir indirim yapılmıştır. Zamanın İspanya Başbakanı Mariano Rajoy İspanya halkına durumu; ‘‘Bu tedbirler güzel değil, fakat gerekliler. Kamu harcamalarımız gelirimizi on milyarlarca avro aşıyor’’ sözleriyle açıklamıştır.

2019 yılı Kasım ayında, İspanya’da ilk korona virüs vakasının görülmesinden iki ay önce İspanya hükümeti, ülkede ameliyat için bekleyen hasta sayısının yaklaşık olarak 700,000 olduğunu açıklamıştır. Hükümet tarafından yapılan açıklamada; ülke genelinde hastaların ameliyat için ortalama bekleme süresinin 115 gün, Katalonya’da yaklaşık altı ay, Madrid kentinde ise 6 hafta olduğu ifade edilmiştir.

Benzer bir senaryo; hükümetin Avrupa Birliğinden aldığı kurtarma paraları karşılığında, sağlık hizmetlerinde 2012 yılından beri milyarlarca avro kesinti yaptığı İtalya için de geçerlidir.

Birçok ekonomi uzmanı İtalya ve İspanya’nın, 27 üyesi olan Avrupa Birliği’nin 19 üyesi tarafından kullanılan tek para birimi uygulamasına girmemesi gerektiğini ifade etmiştir, bunun nedeni ise bu ülkelerin Euro Bölgesine katılmakla iktisadi ve mali bağımsızlıklarını kaybedecek olmalarıdır. İtalya ve İspanya Euro Bölgesine katılarak ekonomilerini yönetebilmek ve ekonomik şoklara tepki gösterebilmek için para birimlerinin değerini yükseltme ve düşürme kabiliyetinden mahrum kalmışlardır.

Gençlerin yararına yaşlı insanların ölüme terk edildiği İtalya ve İspanya’da yaşanmakta olan korona virüs krizinin ağırlığı büyük oranda Euro Bölgesi üyeliğinden kaynaklanan kemer sıkma politikalarının bir sonucudur. Özellikle yaşlı insanlarda görülen çok sayıda ölüm, İtalyanlar ve İspanyolların asla katılmamaları gereken para birliğinin bir parçası olmak için ödedikleri bedel gibi görünmektedir.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir ve yazıda ifade edilenler ve ileri sürülen iddialar yazar Sayın Soeren Kern’e aittir. Bu yazının çevrilerek paylaşılması, içeriğinin Sun Savunma Net ve çeviren tarafından benimsendiği ve savunulduğu anlamına gelmemektedir. Yazının orijinal metnine aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

Coronavirus: Elderly Europeans Denied Treatment

In addition to the ethical questions raised by the rationing of healthcare according to age, the denial of medical attention to the elderly, many of whom have paid into the social welfare system all their lives, also casts a spotlight on the shortcomings

Sun Savunma Net sitesi, bütün dünyayı etkisi altına alan ve binlerce insanın ölümüne neden olan SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 hastalığı konusunda, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir medya organı olarak üzerine düşenleri fazlasıyla yaptığına inanmaktadır.

Kamuoyunda hastalığın ciddiyeti hakkında bir bilinç oluşturmak ve dünyada neler olup bittiğini okurlarla paylaşmak maksadıyla; öncelikle devlet kurumları ve çeşitli sağlık kuruluşları tarafından salgınla ilgili uyarılar ve alınması gereken tedbirleri içeren yazılar Sun Savunma Net sitesinde paylaşılmıştır.

Sun Savunma net sitesi yazarları tarafından yazılan ve çevrilen korona virüs salgınıyla ilgili yazılar sitede Analiz, Sağlık, Güncel Haber ve Politika alt başlıklarında okurlarla paylaşılmıştır.

TÜM KORONAVİRÜS HABERLERİ İÇİN GÖRSELE TIKLAYIN

Salgın konusunda yapılması gerekenler, tedavi için gerekli donanım, hastalığın neden tehlikeli olduğu, test kitleri, dünyanın çeşitli yerlerinde denenmekte olan tedavi yöntemleri, endikasyon dışı ilaç kullanımının tehlikeleri, diğer ülkelerin salgınla mücadeledeki başarı ve başarısızlıkları, salgınla ilgili komplo teorileri hakkında merak ettiklerinizi sitede paylaşılan 30’a yakın yazı ve çeviride okuyabilirsiniz.

Herbert J. Taylor’un söylediği gibi; Akılsız bir insana akılsız olduğunu anlatmak imkânsızdır. Çünkü akılsız bir insanın akılsız olduğunu anlayabilmesi için de akla ihtiyacı vardır. Unutmayın, seçimlerinizin bedelini sadece siz ödeyeceksiniz, size akıl verenler değil. Akıllı olun ve hayatta kalın…