‘‘Birleşik Devletler, büyük bir Hıristiyan, aile babası ve mükemmel bir insan olan Rahip Andrew Brunson’u uzun süreden beri alıkoyması nedeniyle Türkiye’ye büyük yaptırımlar uygulayacaktır. Brunson çok acı çekmektedir. Bu masum inanç adamı derhal serbest bırakılmalıdır.’’ Birleşik Devletler Başkanı Kıskanç Donald Trump.
Yazarlar: Susannah George ve Darlene Superville, AP NEWS, 26 Temmuz 2018
Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 28 Temmuz 2018
Başkan Yardımcısı Mike Pence, Washington’da düzenlenen üç günlük dini özgürlük konferansının kapanış konuşmasını yaparken, Türkiye’nin rahip Andrew Craig Brunson’u derhal serbest bırakmaması durumunda, Birleşik Devletler’in ağır ekonomik yaptırımlar uygulayacağını ifade etmiştir. Foto: Associated Press
WASHINGTON – Başkan Donald Trump Perşembe günü yaptığı bir açıklamada, önemli bir NATO müttefiki olan Türkiye’ye, Amerikalı rahip Andrew Brunson’u terör ve casusluk suçlamaları ile alıkoyması nedeniyle ekonomik yaptırımlar uygulanacağını ilan etmiştir.
Türkiye, Başkan Trump’ın açıklamalarını ‘‘kabul edilemez’’ ve ‘‘ucuz tehdit’’ olarak nitelendirerek çok sert tepki göstermiştir.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hükümetine karşı yapılan başarısız darbe girişiminden iki yıl sonra yetkilerini genişletirken, Trump’ın cezalandırma önlemlerine ilişkin sözleri, Birleşik Devletler ile Türkiye arasındaki bozulan ilişkilere damga vurmuştur.
Trump bir zamanlar paydaşı Erdoğan’ın liderliğini övmüş ve ‘‘çok iyi notlar alıyor’’ değerlendirmesinde dahi bulunmuştur.
Birleşik Devletler, uzun süreden beri Türkiye’nin güneyinde bulunan anahtar konumundaki bir hava üssüne, özellikle de son zamanlarda İslami Devlet terör örgütüne karşı sürdürdüğü hava saldırılarında bağımlı durumdadır.
Rahip Andrew Craig Brunson, ilk kez başarısız 2016 darbesi sonrasında Türk yetkililer tarafından tutuklanmıştır. Anadolu haber ajansına göre Brunson, Çarşamba günü, 1½ yıl cezaevinde tutulduktan sonra, ‘‘sağlık problemleri’’ gerekçesiyle ev hapsine alınmıştır.
Fakat Trump bunun yeterli olmadığını ifade etmiş ve attığı bir Twitter mesajında; ‘‘Çok acı çekiyor. Bu masum inanç adamı derhal serbest bırakılmalıdır’’ ifadelerini kullanmıştır.
Nasıl ve ne zaman uygulanacağı konusunda ayrıntılar verilmese de yaptırımların ilanı, ABD Dışişleri Bakanlığının dini özgürlüğe katkıda bulunmak maksadıyla düzenlediği üç gün süreli konferans esnasında dile getirilmiştir. Brunson’un davası, Trump’ın siyasi tabanında önemli bir yer tutan muhafazakâr Hıristiyanlar için büyük bir sorun haline gelmiştir.
Türkiye ise Brunson’un tutuklanmasının bağımsız yargısının yetkisinde olduğunu ifade etmiş ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu attığı bir Twitter mesajında; ‘‘Hukukun üstünlüğü istisnasız herkes için geçerlidir.’’ ifadelerini kullanmıştır.
Erdoğan’ın sözcülerinden bir tanesi de yaptığı açıklamada Birleşik Devletleri uyararak; ‘‘ABD, kendi çıkarlarına, müttefiklik ilişkimize daha çok zarar vermeden bir an önce tavırlarını gözden geçirerek yapıcı bir zemine dönmelidir’’ sözlerini kullanmıştır.
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, dini özgürlük konferansında eyleme geçileceği tehdidinde bulunmuş ve sonrasında da Trump attığı bir Twitter mesajında, Rahip Andrew Brunson’u uzun süredir alıkoyması nedeniyle yönetiminin Türkiye’ye ağır yaptırımlar uygulayacağını ifade etmiştir.
Trump, tek başına yaptırımları uygulamaya koyabilir ya da Kongre üzerinden harekete geçebilir. Senatörler geçmişte, Brunson’un alıkoyulmasının Erdoğan’ın hukukun üstünlüğüne olan saygısızlığının bir örneği olduğunu ileri sürerek, Türkiye’ye F-35 savaş jetlerinin satılmasını engellemek için bazı adımlar atmıştır
Protestan mezhebine mensup, 50 yaşındaki North Carolina’dan Rahip Brunson, casusluk ve illegal Kürt militanlar (PKK) ve başarısız darbe girişimiyle suçlanan ABD’de yerleşik Müslüman imam (FETÖ) kastedilerek; ‘‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’’ suçlarından mahkûm olması durumunda 35 yıl hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir.
Brunson, hakkında yapılan bütün suçlamaları reddetmektedir.
Pence, Perşembe günü yaptığı açıklamada: ‘‘Brunson masum bir adamdır ve ona karşı inandırıcı hiçbir kanıt bulunmamaktadır’’ ifadelerini kullanmıştır.
Başkan Trump da geçen hafta attığı Twitter mesajında rahibin alıkoyulmasının ‘‘tam bir rezalet’’ olduğunu ifade etmiştir. Brunson’un avukatlarından Jay Sekulow, federal Trump-Rusya soruşturmasında Trump’ın avukatlığı görevini de yürütmektedir.
NATO müttefiki Birleşik Devletler ve Türkiye arasındaki ilişkiler başka meseleler nedeniyle de oldukça gergin bir durumdadır.
Türkiye geçtiğimiz günlerde Rusya’dan uzun menzilli S-400 füze savunma sistem tedarik anlaşmasını, Birleşik Devletler ve diğer NATO üyelerinin şiddetli itirazlarına rağmen imzalamıştır.
ABD ve Türkiye ayrıca Amerika’nın, Ankara’nın terörist olarak nitelendirdiği Suriye’deki Kürt savaşçıları desteklemesi nedeniyle de görüş ayrılığına düşmüşlerdir.
Pence, Washington’da düzenlenen dini özgürlük konferansında yaptığı konuşmada; Nikaragua, İran, Kuzey Kore, Çin ve Myanmar’da, dini baskı olarak adlandırdığı olayların altını çizmiştir. Pence ayrıca dini azınlıklara karşı İslami Devlet tarafından uygulanan şiddeti ve Avrupa’da yükselen Yahudi aleyhtarlığını da kınamıştır.
Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı telefon görüşmesinde: ‘‘Masum Rahip Brunson’un eve dönme zamanı çoktan geçti’’ ifadelerini kullanan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo. Foto: Independent
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da bir konuşma yapmıştır. Irak’ta daha önce İslami Devlet terör örgütünün elinde olan bir bölge için ilave yardım yapılacağını ilan etmiştir. Pompeo, Birleşik Devletler’in, tarihsel olarak ülkenin birçok dini azınlığına ev sahipliği yapan Irak’ın Ninevah bölgesindeki mayın temizleme gayretleri için 17 milyon dolar vereceğini ilan etmiştir.
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçmişte Brunson’un Birleşik Devletlere dönüşünü, Türk hükümetinin başarısız darbeden sorumlu tuttuğu imam Fethullah Gülen’in iade edilmesiyle ilişkilendirmiştir.
Darbe girişimini yönettiğini reddeden Gülen Pennsylvania’da yaşamaktadır. Türkiye’nin onun tutuklanması ve iade edilmesi yönündeki talepleri bugüne kadar kabul edilmemiştir.
Başarısız darbe girişimi sonrasında ilan edilen olağanüstü hal kapsamında, bugüne kadar bütün Türkiye’de 77,000’den fazla insan tutuklanmıştır. Hükümet baskısı gazeteciler, insan hakları eylemcileri ve muhalifleri hedef almıştır.
Son dönemde ABD-Türkiye ilişkilerindeki gerginliğin fotoğrafı; Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, özel görüşme sonrası ABD Başkanı Donald Trump ile basın toplantısı öncesinde.
Brunson, 23 yıldır Türkiye’de yaşamaktadır ve küçük bir Protestan cemaati olan İzmir Diriliş Kilisesinde papaz olarak hizmet etmektedir.
Yapılan son duruşmada Brunson kendisine yöneltilen bütün suçlamaları reddetmiştir.
Mahkemedeki ifadesinde ‘‘Türkiye’nin bölgesel bütünlüğüne inanıyor ve destekliyorum’’ diyen Brunson sözlerini; ‘‘Yalan söyleyen ve aleyhime yalancı tanıklık yapanları affediyorum’’ şeklinde sürdürmüştür.
Brunson’un davası 12 Ekim 2018 tarihine ertelenmiştir.
Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir, metnin orijinaline aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.
Son 15 yıldaki ABD-Türkiye ilişkileri hakkında Kongre için hazırlanan raporu https://sunsavunma.net/wp-content/uploads/2017/06/T%C3%BCrkiye-Raporu-Arka-Plan-ve-ABD-%C4%B0li%C5%9Fkileri.pdf linkinden okuyabilirsiniz.
NATO-ally Turkey slams ‘cheap threat’ as Trump warns of sanctions over U.S. pastor’s trial | The Japan Times
President Donald Trump declared on Thursday the United States will impose sanctions on Turkey, a crucial NATO ally, in retaliation for the detention of an American pastor on terror and espionage charges. Turkey’s response was both harsh and dismissive, calling his words “unacceptable” and a “cheap threat.”