Salgının Gerçek Boyutu Halktan Gizlendi mi?

Moldova Hükümet Yetkililerine Ağır Suçlama

Birkaç sivil toplum kuruluşunun ortak imzasıyla hazırlanan dilekçeyle, hükümetin korona virüs salgını krizinin gerçek boyutlarıyla ilgili yetersiz iletişim ve kısıtlı bilgi politikası protesto edilmiştir.

Yazar: Madalin Necsutu, Balkan Insight, 23 Mart 2020

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 25 Mart 2020

BIRN (Balkan Investigative Reporting Network) & SHARE Vakfı, merkezi ve güney Avrupa ülkeleri COVID-19 salgınıyla mücadele etmek maksadıyla olağanüstü durum tedbirleri uygularken; sizlere keyfi tutuklamalar, gözaltılar, telefon dinlemeleri, özel hayatın dokunulmazlığının ihlali ve diğer sayısal hak ihlalleri hakkında son güncellemeler ve olayları sunmaktadır. Kaynak: BIRN & SHARE Foundation Sitesi.

Moldovalı medya sivil toplum kuruluşları, Pazar günü, hükümet yetkililerini ülkedeki korona virüs salgınının gerçek boyutu hakkında şeffaf bilgi vermemekle suçlayan bir protesto bildirisine imza atmıştır.

Sekiz medya sivil toplum kuruluşu tarafından imzalanan dilekçede; hükümet yetkililerine ve kurumlarına, medya organları ile doğru ve profesyonel işbirliğinin sağlanması, asılsız suçlamalardan kaçınma ve tam ve tarafsız bilgi vermek maksadıyla kamu yararına bilgi talep eden gazetecilere karşı olumsuz ifadelerden vazgeçilmesi çağrılarında bulunmuştur.

Medya sivil toplum kuruluşları tarafından imzalanan ortak dilekçe, 19 ve 20 Mart 2020 tarihlerinde iki farklı hastanede doktorların enfeksiyon kaptığı haberleri sonrasında yayınlanmıştır. Yetkililer basında haberler yer alana kadar doktorlarla ilgili haberi doğrulamamıştır.

Moldova hükümet yetkilileri bunun yanı sıra; tıbbi malzeme stokları ve salgınla ilgili spesifik rakamlar hakkında da doğru bilgi vermekten kaçınmıştır.

Moldovalı gazeteciler, ülkenin başkenti Chisinau’da sansüre karşı 08 Mayıs 2008 tarihinde yaptıkları bir protesto yürüyüşü esnasında görülürken. Kaynak: EPA/Doru Dumitru

Moldova Araştırmacı Gazeteciler Merkezi direktörü Cornelia Cozonac BIRN’e yaptığı açıklamada; hükümet yetkililerinin eleştiriler nedeniyle basını suçladığını, fakat gerçekte salgın hastalık hakkında tam bilgi vermediğini ve Başbakan ile Cumhurbaşkanının daha fazla bilgi edinmeye çalışan medya mensuplarına sert tepki gösterdiklerini ifade etmiştir.

Cozonac açıklamasında; gazetecilerin salgın hastalıkla ilgili basın konferanslarında soru sormasına izin verilmediğini ve hatta yazılı soru sormalarına müsaade edilenlerin de tam ve doğru cevapları alamadığının altını çizmiştir.

Cozonac açıklamalarını; ‘‘Kriz zamanlarında bu normal değildir. Yetkililer çok daha açık olmak zorundadırlar, çünkü vatandaşlardan işbirliği yapmalarını talep etmektedirler. Biz, gazeteciler olarak, yetkililerin sorumluk bilinciyle hareket etmelerini, bizlere mümkün olabildiğince doğru bilgi vermelerini ve halka daha iyi bilgi verebilmemiz için gazetecilerin sorularına yanıt vermelerini talep ediyoruz’’ şeklinde sürdürmüştür.

Moldova basını, hükümet yetkililerine bir çağrıda bulunarak, en azından serbestçe soruların sorulabileceği ve yanıtlarının alınabileceği video konferanslar düzenlenmesini talep etmiş, fakat hükümet yetkilileri bu öneriye bugüne kadar herhangi bir yanıt vermemiştir.

Moldova Cumhurbaşkanı Igor Dodon, Cumhurbaşkanlığı Rezidansında Parlamento Başkanı Zinaida Greceanii ve Başbakan Ion Chicu ile haftalık görüşmesi esnasında görülürken. Kaynak: ccent tv

19 Mart 2020 tarihinde hükümet yetkilileri, ülkenin her yerinde salgından etkilenen insanların sayısını vermek maksadıyla bir online platform açmış, fakat teknik bir arıza nedeniyle askıya alındıktan sadece üç gün sonra, Pazartesi günü yeniden faaliyete giren siteye girebilmek için, kullanıcı adı ve şifreye gereksinim duyulduğu görülmüştür.

Cumhurbaşkanı Igor Dodon, Pazartesi günü düzenlediği bir basın bilgilendirme toplantısında, bazı medya organlarını, Moldova’daki kamu sağlığının durumu hakkında şov yapmakla suçlamıştır.

17 Mart 2020 – 16 Mayıs 2020 tarihleri arasında Moldova’da virüs salgınıyla daha iyi mücadele edebilmek maksadıyla olağanüstü hal ilan edilmiştir. Kaynak Moldova Sağlık Bakanlığı

Cumhurbaşkanı Igor Dodon basın toplantısında yaptığı açıklamasında sözlerini; ‘‘Geçenlerde spekülasyon yapmak isteyen ve gerçekleri saptıran bazı basın kaynaklarına sesleniyorum, ben hastanelerde hazır 2.000 yatak var demişsem bu o kadar yatak olduğu anlamına gelir. Chisinau kentinde sadece 500 solunum cihazı olduğunu söylediğimizde, bazıları bunu sadece 500 yatak olduğu şeklinde yorumlamıştır. Bu doğru değildir. 94 korona virüs vakasından sadece ikisi bu cihazlara ihtiyaç duymaktadır’’ şeklinde sürdürmüştür.

Hem Cumhurbaşkanı Igor Dodon hem de Başbakan Ion Chicu ve iletişim ekibi defalarca medyayı halkı doğru bilgilendirmemekle suçlamıştır.

Bununla birlikte; salgının hüküm sürdüğü bir ortamda, birkaç siyasi lider, uzmanlar ve insan hakları örgütleri tarafından seçimin ertelenmesi yönünde yapılan birçok uyarıya rağmen Hincesti bölgesinde yetkililerin yaptığı seçim sonrasında, 16 Mart 2020 günü, beş kişide virüs tespit edilmesi nedeniyle Balceana köyünün tamamının karantina altına alındığını medya organları kendi çabalarıyla tespit etmişlerdir.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir, orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz. Yazıda ifade edilen görüşler ve ileri sürülen iddialar Sayın Madalin Necsutu’ya aittir. Yazının çevrilerek paylaşılması Sun Savunma Net sitesi ve çevirenin yazıda ifade edilen görüşleri ve ileri sürülen iddiaları paylaştığı anlamına gelmemektedir.

Sağlık alanında dahi halkı spekülatif haberlerle kışkırtan, halka doğru bilgi vermeyen, hükümet yetkililerinin solunum cihazı ve yatak sayıları hakkında verdikleri rakamları çarpıtan ve bu kadar çok insanın yaşamını kaybettiği bir salgında dahi reyting peşinde koşan gazetecileri şiddetle kınıyorum.

21’inci yüzyılda, Avrupa’nın göbeğindeki bir ülkede, bugüne kadar eşi ve benzeri görülmemiş bir salgın bütün dünyayı etkisi altına almışken; halktan işbirliği ve yardım talep etmesine rağmen COVID-19 salgını hakkında halkını doğru bilgilendirmeyen, salgınla ilgili haberlerde basınla işbirliği yapmayan, medya organlarını yalan haber yapmakla suçlayan, basın mensuplarına karşı olumsuz ifadeler kullanan, bütün bir köyün karantina altına alındığını gizlemeye çalışan ve basın toplantılarında gazetecilerin soru sormalarına dahi izin vermeyen Moldovalı yetkilileri de şiddetle kınıyorum.

https://balkaninsight.com/2020/03/23/moldova-authorities-accused-of-lacking-transparency-about-pandemic/