Tahviller Senegal’in altına inerken, Erdoğan Türkiye’nin kredi notunu tehlikeye atıyor!

Erdoğan’ın Faiz ve Enflasyon Demecinin Maliyeti

 Tahviller Senegal’in altına inerken,
Erdoğan Türkiye’nin kredi notunu
tehlikeye atıyor!

Yazar: Selçuk Gökoluk, Bloomberg, 22 Mayıs 2018

Çeviren: Ercan Caner, Sun Savunma Net, 25 Mayıs 2018

 Türkiye, kredi notu daha yüksek ve ekonomisi 60 kat daha büyük olmasına rağmen Senegal’den daha fazla borç faizi ödemektedir. Neden? Uzmanlar bunun temel nedeninin Erdoğan ekonomisi olduğunu ifade etmektedir.

Türk tahvillerinin satışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Bloomberg ile yaptığı bir söyleşide, bir türlü düşürülemeyen enflasyonun nedeninin yüksek faiz oranları olduğunu söylemesi sonrasında hızlanmıştır. Erdoğan ayrıca 24 Haziran 2018 seçimlerinden sonra para politikası kararlarında daha fazla söz sahibi olacağını da dile getirmiştir.

Londra merkezli AllianceBernstein’den kredi analizcisi Okan Akın’a göre cumhurbaşkanının sözleri tabuta çakılan son çivi olmuştur. Akın, piyasaların Türkiye’nin kredi notunu ‘‘–B’’ olarak değerlendirdiğini, Türk tahvillerinin bir süreden beri ülke kredi notu değerinin iki kademe altında işlem gördüğünü,  fakat son birkaç haftadır, ülkenin varlıklarının, gelişmekte olan diğer piyasalardan negatif olarak ayrıştığını ifade etmektedir.

Türkiye’nin Şubat 2034 tahvillerinin getirisi, Senegal’in benzer olgunluk seviyesindeki dolar tahvillerinin 68 baz puan (BPS) üzerine yükselmiş durumdadır. Türkiye, derecelendirme kuruluşu Fitch tarafından en yüksek yatırım dışı derecesi olan BB+ notu ile derecelendirilmiştir. S&P Global Ratings ve Moody’s Investors Service derecelendirme kuruluşları ise ülkeyi Senegal’in bir seviye altında olarak değerlendirmektedir.

Merkez bankası iki haneli enflasyonu dizginlemeye çalışırken, yerel para cinsinden tahviller de benzer bir resim göstermektedir. On yıllık lira tahvilleri ise Bloomberg tarafından izlenmekte olan, bu yıl en fazla düşmenin yaşandığı gelişmekte olan 27 ülke arasında Nijerya,  Pakistan ve Lübnan tahvillerinden daha fazla getiri sağlamıştır.

Londra Commerzbank AG’den ekonomist Tatha Ghose’ye göre Türkiye şu anda bir fırtınanın merkezindedir. Ghose’ye göre bütün bunlar, merkez bankasının bağımsızlığı ve Erdoğan’ın Londra’da söyledikleriyle ilgilidir ve temel değerler esas alındığında Türk varlıklarının değeri yoktur.

Ghose açıklamasında; Erdoğan’ın para politikaları hakkında alışılmışın dışındaki tuhaf görüşleri çoktandır biliniyor olsa da Bloomberg ile yaptığı söyleşinin yine de büyük bir sarsıntıya neden olduğunu ifade etmiştir.

Londra’da bulunan Manulife Asset Management firmasından üst düzey analizci Richard Segal ise Erdoğan’ın geçmişte yaptığı açıklamaların ülke içine yönelik lobi faaliyetleri olarak görüldüğünü ve faiz oranlarındaki nihai kararın merkez bankasına ait olduğunu ifade etmektedir. Segal’e göre bugün gelinen nokta tamamen farklıdır ve faiz oranlarının seviyesini beğenmediğinde Erdoğan’ın onlara ne yapmaları gerektiğini söyleyebileceğini ve bunun da merkez bankası başkanı veya para politikası komitesinin istifasına neden olabileceğini ifade etmektedir.

Yatırımcılar tahvilleri Senegal’inkilerden de aşağı göndererek bir düşmenin yolda olduğunun sinyalini vermektedirler.

Moody’s siyasal risk direktörü Yves Lemay, Londra’da verdiği bir demeçte; ‘‘Seçim sonrası politik çerçeve ve ekonomik öncelikler, Türkiye’nin kredi notunun değerlendirilmesi yönünde alınacak gelecekteki kararlara önemli bir girdi oluşturacaktır’’ ifadelerini kullanmıştır.  Moody’s derecelendirme kuruluşuna göre Türkiye yatırım yapılabilir derecesinin iki seviye altındadır.

Fitch derecelendirme kuruluşundan yekliler, Salı günü yaptıkları açıklamada merkez bankasının bağımsızlığının erozyona uğramasının Türkiye’nin kredi profilini daha da baskı altına alacağı açıklamasını yapmıştır. Ülkenin borcunu temerrüde düşürme maliyeti Ocak 2017’den bu yana en yüksek seviyesine yükselmiş durumdadır.

Çevirenin Notları: Yazı aslına sadık kalınarak çevrilmiştir, orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişebilirsiniz.

Türkiye’nin Moody’s Investor Services (Moody’s), Standard & Poor’s (S&P)  ve Fitch IBCA (Fitch) derecelendirme kuruluşlarına göre kredi notları; Moody’s: Ba2, S&P: BB- ve FITCH: BB+ seviyesindedir. Bu kredi derecelendirme notlarına göre her üç kredi derecelendirme kuruluşu da Türkiye’yi spekülatif ve yatırım yapılamaz düzeyde değerlendirmektedir.

Ülke Kredi Notlarının hesaplanması

Kredi değerlendirme ajansları ülke kredi notlarının hesaplanmasında bir dizi farklı niteliksel ve niceliksel yöntemler kullanmaktadırlar.

Fakat 1996 yılında Richard Cantor  ve Frank Packer, yayınladıkları ‘‘Ülke Kredi Dereceleri Belirleyici Faktörleri ve Etkisi’’ başlıklı yazıda değerlendirme işlemini, kredi değerlendirme değişkenlerinin %90’ını kapsayan altı kritik faktöre indirmişlerdir.

1. Kişi başına düşen milli gelirin artması sayesinde oluşan daha büyük vergi gelirleri, bir hükümetin borçlarını geri ödeme kabiliyetini artırdığından ve dolaylı olarak da ülkenin politik istikrarına hizmet ettiğinden değerlendirme faktörleri arasında yer almaktadır.
2. Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Büyümesi, genel olarak daha yüksek vergi gelirleri ve gelişmiş bir mali dengeye yol açtığından, bir ülkenin mevcut borçlarının zaman içinde ödenmesini kolaylaştırmaktadır.
3. Yüksek enflasyon bir ülkenin sadece mali durumu ile ilgili problemlerden ziyade zaman içinde politik istikrarsızlık anlamına da gelmektedir.
4. Bir ülkenin dış borcu yönetilemez duruma gelirse problem olabilir.
5. Geçmişte borcunu geri ödemeyen ülkeler yüksek kredi riskli olarak algılanırlar.
6. Ekonomik açıdan daha gelişmiş ülkelerin geri ödememe riski çok daha düşük görülmektedir.

Yukarıdaki tabloda görülen kredi notlarının yanında görülen ‘‘+’’ ve ‘‘-‘’ işaretleri, borçlunun  temel derecelendirme kategorisindeki göreceli  durumunu göstermektedir.

Erdogan Imperils Turkey’s Rating With Bonds Sinking Below Senegal’s

Turkey is paying more than Senegal on its debt, even though it has a higher credit rating and its economy is 60 times bigger. Why? Analysts say it’s Erdoganomics. A selloff in Turkish bonds accelerated after President Recep Tayyip Erdogan faulted high interest rates for stubborn inflation in an interview with Bloomberg last week.