2023-2027

Türkiye Madencilik Pazarı

Uluslararası açıdan bakıldığında, Türkiye’nin Avrupa ve Asya arasında köprü vazifesi gören  stratejik konumu önemli bir rol oynamaktadır. Ülkenin kömür, altın ve bor dahil olmak üzere zengin mineral çeşitliliği yabancı yatırımcılar için caziptir. Bu faktörler, önümüzdeki yıllarda madencilik pazarının büyüme yönlü gidişatını destekleyecektir.

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 19 Şubat 2024

Aşağıdaki  kısa yazı, Fransa merkezli ReportLinker çevrimiçi sitede yayınlanan; Türk Madenciliği Genel Görünüm Raporu – Ağustos 2023 başlıklı raporun Pazar Genel Görünümü başlıklı kısmının çevirisidir. 32 sayfalık raporun tamamına erişim, aylık 89 ABD doları tutarında bir abonelik ücreti gerektirdiğinden sadece giriş kısmı çevrilmiştir.

Türk madenciliği ortamı yaşadığımız günlerde çok önemli bir aşamaya tanıklık etmektedir. Çok sayıda kullanılmayan kaynakla, ülke küresel madencilik sektöründe önemli bir aktör olmaya hazırlanmaktadır. 2027 yılına kadar 10.650,94 milyar dolara ulaşması öngörülen piyasa değeri, bu büyüme potansiyelinin bir kanıtıdır.

Bu iyimser görünüme birçok faktör katkıda bulunmaktadır. Türk hükümetinin madencilik faaliyetlerini teşvik eden proaktif politikaları, ileri teknolojik altyapının mevcudiyeti ile birleştiğinde, sektörün genişlemesi için elverişli bir ortam yaratmıştır. Ayrıca, inşaat ve otomotiv de dahil olmak üzere çeşitli endüstrilerdeki minerallere olan artan talepler de sektör gelişimine neden olan diğer faktörlerdir.

Uluslararası açıdan bakıldığında, Türkiye’nin Avrupa ve Asya arasında köprü vazifesi gören  stratejik konumu önemli bir rol oynamaktadır. Ülkenin kömür, altın ve bor dahil olmak üzere zengin mineral çeşitliliği yabancı yatırımcılar için caziptir. Bu faktörler, önümüzdeki yıllarda madencilik pazarının büyüme yönlü gidişatını destekleyecektir.

Ancak, potansiyel zorlukların olduğunu da bilmek çok önemlidir. Çevresel kaygılar, düzenleyici engeller ve ülkedeki ekonomik istikrarsızlık madencilik sektörünün ilerlemesini engelleyebilir. Bütün bu olumsuzluklara rağmen, genel eğilim, Türkiye’nin madencilik sektörü için olumlu bir görünüm göstermektedir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından lisansı iptal edilen Anagold Madencilik Firması’nın %80 ortağı olan SSR Mining Firması’nın silinen vergi, faiz ve ceza tutarını (7.218.000 ABD dolar) gösterdiği iddia edilen belge.

Yukarıdaki belge incelendiğinde; SSR Mining Firması’nın, 12 Mart 2023 tarihli (Resmî Gazete – 32130) 7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun kapsamında, aşağıdaki tabloda gösterilen hükümler ışığında, 30 Eylül 2023 itibarıyla 7.218.000 ABD dolar vergi borcu silindiği görülmektedir.

Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar

Vergi mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş ise;

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI

MADEN YÖNETMELİĞİ – 11 Aralık 2022

(ALINTILAR)

 Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Cumhuriyeti Devletinin hüküm ve tasarrufu altında olan maden kaynaklarının, milli menfaatlere uygun olarak aranması, işletilmesi, geliştirilmesi ve üretilmesi amacıyla gerçek ve tüzel kişilere belli bir süreyle hak verilmesi için 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun uygulanması ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

Maden Hakları

Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliği haiz şirketlere, bu hususta yetkisi bulunan kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idarelerine, gerçek veya tüzel kişi adına verilir.

Ön İnceleme Raporu

Ek-7’de yer alan ön inceleme raporunda, hedef sahayı seçmenin gerekçeleri ve grubu içinde aranacak maden/madenlerin belirtilmesi, öncelikle bölgesel jeolojik ve jeofizik etütler, bölgesel jeoloji ve jeofizik haritaları gibi mevcut bilgi ve belgelerin yer alması gereklidir. Bu bilgi ve belgeler kullanılarak, jeolojik ve jeofizik çıkarsamalar ve öngörülere dayanılarak hedef madenlere yönelik bilgiler belirlenir.

Maden Arama Projesi

Maden arama projesinin içeriği: Ek-8’de yer alan maden arama projesinde, projenin amacı açık bir şekilde ifade edilerek müracaat sahibinin beklentisi ortaya konulur. Arama yapılacak sahanın seçiminden başlayıp, kaynağın belirlenmesi, değerlendirilip sınıflandırılması, raporlama aşamasının sonuna kadar geçen tüm maden arama süreci (ön arama, genel arama, detay arama) bir termin planı kapsamında belirtilir. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik yatırım ve mali yeterlilik bilgileri belgelenir. Maden arama faaliyetleri kapsamında gerekli görülen çalışmalar; yöntem, içerik ve uygulama biçimi ile açıklanır ve bunlar sıraya konularak takvime bağlanır. Gerekli ekip/ekipman belirlenerek tüm bu işlerin maliyeti hesaplanır ve finansman kaynakları gösterilir. Maden arama projesi, arama faaliyet dönemleri kapsamında yapılan çalışmalardan elde edilecek verilere göre, gerektiğinde ilgili dönem başlamadan veya dönem içerisinde revize edilerek Genel Müdürlüğe verilir.

Projeye Uygun Faaliyette Bulunulması

Maden işletme faaliyetleri, işletme izinlerinin alınmasından sonra işletme projesine uygun olarak yapılır. Birlikte işletilmesinde teknik ve bilimsel zorunluluk olan madenler aynı proje kapsamında işletilir. Madencilik faaliyetleri yapılırken ve/veya tamamlandıktan sonra çevre ile uyum planı uygulanır.

Pasa, Bakiye, Atık/Artık ve Cürufların Muhafazası ve Değerlendirilmesi

Madencilik ve müteakip safhalarındaki faaliyetler sırasında; cevher, metal veya ekonomik değer ihtiva eden, günün şartlarında teknik veya ekonomik değerlendirmesi mümkün olmayan pasa, atık/artık, zenginleştirme bakiye yığını ve cüruflar, çevre kirliliği açısından mahzur teşkil etmiyorsa geçirildikleri son işlemden çıktıkları şekliyle ayrı ayrı muhafaza edilir. Bu pasa, bakiye, atık/artık ve cürufların miktarları, fizikî özellikleri, usulüne göre alınmış numunelerin analiz raporları ve döküm alanları, faaliyet raporları, plân ve haritalarda gösterilir. Bu hususa aykırı hareket edenlere işletme ruhsat taban bedeli tutarında idari para cezası verilir.

Hammadde Üretim İzin Belgesi Verilen Alanların Denetlenmesi

 Hammadde üretim izin belgesi verilen alanlarda yürütülen faaliyetler; herhangi bir şikâyet ve/veya talep olması durumunda veya Genel Müdürlüğün uygun gördüğü

hallerde mahallinde denetlenebilir. Kanun ve bu Yönetmeliğe uygun yürütülmeyen veya çevre ve insan sağlığına zarar veren faaliyetler, gerekli önlemler alınıncaya kadar durdurulur. Ayrıca, hammadde üretim izin belgesi verilen kamu kurum ve kuruluşu ile görevli şirket, izin sahasında adına faaliyet gösteren üçüncü kişilerin faaliyetlerini denetlemek, Kanun ve bu Yönetmeliğe aykırı faaliyetleri Genel Müdürlüğe bildirmekle sorumludur.

İnceleme ve Denetim

 MADDE 74- (1) Kanun gereğince düzenlenmiş mali ve teknik belgeler ile ihbar ve şikâyetler dâhil tüm madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetleri etkileyen hususların inceleme ve denetimi, Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen heyet tarafından yapılır.

(2) Genel Müdürlük, ihtisaslaşmış kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerden ihtisas alanlarında inceleme ve denetimin gerektirdiği mesleki tecrübeye sahip olan personeli de görevlendirebilir.

(3) İnceleme ve denetimler; inceleme ve denetimin niteliğine göre maden ve jeoloji mühendislerini içeren en az üç kişiden oluşturulan heyet marifetiyle yapılır. Ancak arama ruhsatlarına ilişkin inceleme ve denetim heyetinde maden mühendisinin bulunması zorunlu değildir. Yapılacak inceleme ve denetimlerin özelliğine göre diğer meslek grubu mensuplarının katılımı sağlanır.

(4) İnceleme ve denetimlerde ruhsat sahibi Genel Müdürlüğe verdiği teknik ve mali belgelerin hazırlanmasına esas olan bütün belgelerin asıllarını heyet üyelerine ibraz etmek zorundadır.

(5) Ruhsat sahibi veya vekilinin mahallinde yapılan tetkik ve incelemelere katılması

zorunludur. Ruhsat sahibi veya vekilinin herhangi bir nedenle inceleme ve denetime katılmaması veya inceleme ve denetimi engellemesi hâlinde Kanunun 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince işlem yapılır.

(6) Ruhsat hukuku ile ilgili her türlü teknik ve mali bilgi ve belgenin ruhsat sahibinden

istenilmesi halinde mahallinde yapılan tetkik ve incelemeler ile görevlendirilen heyete ibraz edilmesi zorunludur. Aksi takdirde, Kanunun 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince işlem yapılır.

(7) Madencilik faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan ihbar ve şikâyetlerin değerlendirilebilmesi için, dilekçede şikâyetçinin T.C. kimlik numarası, açık adresi ve irtibat numarasının yer alması gerekir.

(8) Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen mahallinde tetkik heyetlerince alınan numunelerin analizleri akredite laboratuvarlarda yaptırılır.

(9) Bu Yönetmelik kapsamında öngörülen her türlü yaptırım öncesinde, yaptırıma dayanak teşkil eden ilgili tespitlerin Genel Müdürlükçe inceleme veya denetim göreviyle görevlendirilmiş olanlar veya bu Yönetmelik çerçevesinde yetkilendirilmiş kişi ve makamlar marifetiyle tutanak, yazı veya rapora bağlanması zorunludur.

Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Alınması Gereken İzinler, Kısıtlamalar ve Yatırım Çakışması İşlemleri

 (1) Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları, maden ruhsat sahiplerinin izin taleplerini; Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili kanunların hükümlerine göre sonuçlandırır.

(2) Madencilik faaliyeti yapılan alanların, izne tabi alan olmaları halinde, ilgili olduğu

kanun hükümlerine göre gerekli izinlerin alınması zorunludur. Ancak, Genel Müdürlükçe işletme ruhsatı verildikten sonra, işletme ruhsat alanının diğer kanunlara göre izne tabi alan haline gelmesi durumunda ilgili kanunların öngördüğü yükümlülüklerin yerine getirilmesi suretiyle kazanılmış haklar korunarak faaliyetler sürdürülür. Diğer kanunlara göre izne tabi alanlar, Genel Müdürlüğün görüşü alınarak belirlenir.

(3) Tarım toprağı, sit alanı, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtı ve tabiatı koruma

alanları, mera alanları ve sulak alanlar, özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, muhafaza ormanları, 3621 sayılı Kanuna göre korunması gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, 1 inci derece sit alanları, 6001 sayılı Kanunda belirtilen alanlar, korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları, tabiat anıtları, tabiat koruma alanları, tabiat parkları, kent ormanları, gen koruma alanları, tohum mescere alanları, endemik ve korunması gereken nadir ekosistem alanları, sulak alanlar, su havzaları, mesire alanları, tarihi yapılar, tarihi sit alanları, su ürünleri üreme ve istihsal alanları gibi izne tabi alanlarda izin alınmadan veya ÇED, gayrisıhhi müessese izinlerinin sınıfı dışındaki izinler olmadan faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde işletme faaliyetleri durdurulur. ÇED, gayrisıhhî müessese izni ve mülkiyete ait izin alınmadan işletme faaliyetinde bulunulduğunun tespiti halinde Kanunun 7 nci maddesinin yirmi birinci fıkrası gereğince işlem tesis edilir.

(4) Maden arama faaliyetleri, Kanunda sayılanlar dışında herhangi bir izne tabi değildir. İşletme faaliyetleri ise, Kanun ve bu Yönetmeliğe göre yürütülür.

(5) Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının madencilik faaliyetlerini etkileyen izne tabi alanlara ilişkin düzenlemelerinde Genel Müdürlüğün görüşü alınır.

İdari Para Cezaları

Kanun gereği verilen idari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Genel Müdürlüğün muhasebe birimi hesabına ödenir. İdari para cezasının ödeme süresi içinde ödenmesi halinde, cezadan %25 oranında indirim yapılır. Ödeme yapılması, kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez. Kişinin ekonomik durumunun müsait olmaması ve idari para cezasının tebliğini müteakip bir ay içerisinde Genel Müdürlüğe talepte bulunulması halinde, idari para cezasının, ilk taksitinin peşin ödenmesi koşuluyla, bir yıl içinde ve dört eşit taksit halinde ödenmesine karar verilebilir. Taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde, idari para cezasının kalan kısmının tamamı tahsil edilir. Belirtilen süre içerisinde yapılmayan taksitlendirme talepleri dikkate alınmaz. Genel Müdürlüğün muhasebe birimine ödenen idari para cezaları, en geç on beş iş günü içerisinde genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine hesabına aktarılır.

Devlet Ormanları ve Muhafaza Ormanlarında Madencilik Faaliyetleri

Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve alt yapı tesislerine, fon bedelleri hariç, bedeli alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca izin verilir. Ancak süre uzatımları dâhil ruhsat süresince müktesep haklar korunmak kaydı ile Devlet ormanları sınırları içindeki tohum mescereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, endemik ve korunması gereken nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlıdır.

Duyarlı Yörelerde Madencilik Faaliyetleri

İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları içine alınan maden sahalarına bu hüküm uygulanmaz. Bu yönde değerlendirme yapılırken imar planının kesinleşme tarihi ve maden ruhsatının hak sağlandığı ilk müracaat tarihi göz önünde bulundurulur. İmar planlarında orman arazisi olarak görülen ve orman idaresinden izin alınarak madencilik faaliyeti sürdürülen alanlar için imar planı istenmez.

İmar planı bulunmayan alanlarda yapılan veya yapılacak olan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler ve bunların müştemilatı için imar planı yapılmaz. İşletme ruhsatları ve ruhsat sahası bitişiğindeki geçici tesisler, Genel Müdürlük tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına gönderilir ve tapu kayıtları ile çevre düzeni ve imar planları notuna işlenir. İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müştemilatı, inşaat ve yapı kullanma iznine tabi değildir. Ancak yapıların fen ve sağlık kurallarına uygun olması, ruhsat sahibi tarafından büyükşehir olan illerde valiliğe, diğer illerde il özel idaresine bildirilmesi zorunludur.

İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müştemilatı niteliğindeki yapıların, ruhsat sahibi tarafından madencilik faaliyetinin sonlandırılmasını müteakip bir yıl içinde kaldırılması zorunludur. Bunlardan ÇED olumlu kararı alınmış olanların, ÇED raporunda belirtildiği şekli ile her iki alanda da yol, su, haberleşme, enerji nakil hattı, bant, konveyör, havai hat ve kuyu tesislerinin ilgili idarenin onayı ve talebi doğrultusunda bedelsiz olarak kalmasına izin verilebilir. Diğerlerinin ise süresinde yerinden kaldırılması veya çevre ile uyumlu hale getirilmesi zorunludur. Ruhsat sahibinin bu yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, çevre ve insan sağlığı bakımından sorumlulukları devam eder.

Ruhsat sahibi tarafından yapılması gereken işlemler valilik veya ilgili idare tarafından yerine getirilerek yapılan masraflar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

İçme ve Kullanma Suyu Havzalarında Madencilik Faaliyetleri

 MADDE 121- (1) Kazanılmış haklar korunmak kaydıyla içme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren yatayda 1000-2000 metre mesafe genişliğindeki şeritte galeri usulü patlatma yapılmaması, alıcı ortama arıtma yapılmadan doğrudan su deşarj edilmemesi şartıyla çevre ve insan sağlığına zarar vermeyeceği bilimsel ve teknik olarak belirlenen maden arama ve işletme faaliyetleri ile altyapı tesislerine izin verilir.

(2) İçme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren yatayda

2000 metreden sonraki koruma alanı içinde ÇED raporuna göre yapılması uygun bulunan maden istihracı ve her türlü tesis yapılabilir. Ancak faaliyet sırasında alıcı ortama yapılacak deşarjlarda ilgili mevzuatta belirtilen limitlere uyulması zorunludur.

(3) İçme ve kullanma suyu koruma havzalarında yapılan madencilik faaliyetlerinde, bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklere uyulmaması ve gerekli iznin alınmaması halinde, gerekli tedbir ve izin alınıncaya kadar sahadaki üretim faaliyetleri durdurulur.

Anagold Madencilik Kamuoyu Açıklaması – 14 Şubat 2024

Anagold Çöpler Altın Madeni olarak, işletmemizde yaşanan elim olayın ardından çalışanlarımızın ve ailelerinin bu zorlu süreçte yaşadıkları endişe ve belirsizlikten dolayı büyük bir üzüntü duyuyoruz. 13 Şubat Salı günü saat 14:28 sularında yığın liç alanımızda meydana gelen toprak kayması ile ilgili olarak daha önceki açıklamamızda da belirttiğimiz üzere, olay meydana geldiği anda acil durum planı devreye alınmış, kurtarma operasyonları hemen başlatılmış ve halen devam etmektedir. 

Şu ana kadar kayan toprak altında 9 çalışanımızın olduğu belirlenmiştir. Çalışma arkadaşlarımız için arama ve kurtarma çalışmaları sahamıza gelen tüm kamu kurum ve kuruluşların desteği ile devam etmektedir. 

Anagold, olayın nedenlerini ve nasıl meydana geldiğini belirlemek için detaylı bir inceleme başlatmıştır. Profesyonel ekiplerimiz, olay yerinde ve ilgili kaynaklarda kapsamlı bir araştırma yapmaktadır. Bu inceleme süreci, şirketimizin ve diğer ilgili kuruluşların uzmanlarının katkılarıyla titizlikle yürütülmektedir. Buna göre;

• Yığın liç alanının kaymasından kaynaklı olarak bir kaza meydana gelmiştir.
• Konunun atık depolama havuzu ile bir ilgilisi yoktur. Atık depolama havuzumuz ile ilgili herhangi bir tehlike söz konusu değildir.
• Karasu (Fırat) Nehri’ne herhangi bir siyanür akışı olmamıştır.
• Kayma nedeniyle çevresel herhangi bir kirlilik yaşanmamış olup buna rağmen gerekli tüm tedbirler hızlı bir şekilde alınarak saha kontrol altına alınmıştır.
• 6 noktadan yüzey suyu numunesi alınmıştır. Alınan numuneler normal değerlerdedir ve herhangi bir kirlenme söz konusu değildir.

Anagold, kamuoyunu olayın detayları konusunda tamamen bilgilendirecek ve nedenlerini net bir şekilde açıklayacaktır. Ayrıca, benzer durumların önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması konusunda kararlıdır. 

Şirketimiz, işçi sağlığı ve güvenliğini her zaman en üst düzeyde tutmayı taahhüt etmektedir. Bu nedenle, yaşanan olayın nedenlerini tam olarak anlamak ve benzer durumların tekrarlanmasını önlemek için gereken tüm adımları atmaya kararlıyız. 

Kamuoyunu ve ilgili tarafları olayın gelişmeler konusunda düzenli olarak bilgilendirmeye devam edeceğiz. 

Saygılarımızla, 

Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Editör: Anagold Madenciliğin ABD’li büyük ortağı SSR MINING firmasının web sitesine aşağıdaki “GEYİK” görseline tıklayarak erişebilirsiniz.

İLİÇ FOTOĞRAF GALERİSİ