Vietnam Sendromu Nedir?

Askerler, ailelerini, özgürlüklerini, eski yaşamlarını kaybetmişlerdir. Ölüp, yitip gitme endişelerinin yanı sıra birlikte savaştıkları arkadaşlarının sürekli yaralanmalarına ya da yaşamlarını yitirmelerine şahit olmuşlardır. Bu tarafıyla, savaş süresince yaşadıklarının bitmek bilmeyen bir yas hali olarak adlandırılabileceği düşüncesindeyiz. Derin yas, acı gibi yıkıcı duygularını sağaltıp, bütünlük ve süreklilik hislerini onaramadan, yeniden yeniden sıcak çatışmalara girmek durumunda kaldıkları okunmuştur. Ceren Tutku Akgör – ‘‘BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA AİT GÜNLÜKLER VE HATIRALAR IŞIĞINDA CEPHELERDEKİ ASKER DAVRANIŞLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME’’ başlıklı Yüksek Lisans Tezi

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 26 Eylül 2021

Shau Vadisinde helikopter inen askerler, 1968. Fotoğraf: Getty Images

Vietnam Savaşı’nda 58.000’den fazla Amerikalı ölmüş ve 150.000’den fazlası da yaralanmıştır. Savaşın ardından ülkelerine dönen ve Vietnam’da yaşanan tarif edilemez dehşetten kurtulanlar ise eve döndüklerinde büyük travmalar yaşamış ve sivil hayata uyum sağlayamamıştır.

Vietnam Savaşı ABD’nin yenilgisiyle sonuçlanan ilk büyük savaştır ve evlerine dönen kaybedilen savaşın askerleri ‘‘Hoş geldiniz Törenleri’’  ile karşılanmamıştır. Vietnam gazileri (%20 ile %60 arası) çeşitli hastalıkların yanı sıra psikolojik problemlerle de uğraşmak zorunda kalmıştır. Vietnam Sendromu kavgacı, savaşla ilgili düşünceler ve kâbuslar, tepki gösterme hislerini kaybetmiş, uyuşturucu bağımlılığı, depresyon, anksiyete ve öfke gibi çeşitli spesifik semptomlarla karakterize edilmektedir.

Vietnam gazilerinde görülen yeniden uyum sağlama güçlüğüne ilişkin semptomlar aşağıdadır:

• Suçluluk ve kendini cezalandırma duygusu,
• Günah keçisi gibi hissetme
• Hedef gözetmeksizin duyulan öfke ve diğer şiddet dürtüleri,
• Savaş acımasızlığı ve eşlik eden psişik hissizleşme,
• Diğer insanlara yabancılaşma ve
• Başkalarını sevme ve güvenme duygusunun yitirilmesidir.

İlk Kan filminde Rambo’nun kasabanın şerifine söylediği; “I could have killed ’em all, I could’ve killed you. In town you’re the law, out here it’s me. Don’t push it! Don’t push it or I’ll give you a war you won’t believe – Hepsini öldürebilirdim, seni öldürebilirdim. Kasabada kanun sensin, burada benim. Zorlama! Zorlama yoksa sana hayal dahi edemeyeceğin bir savaş yaşatırım” ifadeleri Vietnam Sendromu’nun etkisi altındaki bir savaş gazisinin şiddete yönelik davranışlarına güzel bir örnektir.

Savaş sonrası travma, stres, öfke nöbeti ve uyum problemleri sadece Vietnam Savaşına katılanlarda görülen bir olgu değildir. Özellikle uzun yıllar terörle mücadele eden ordu mensupları da Vietnam Sendromu olarak adlandırılan psikolojik sorunlar yaşayabilir.

Savaşa katılan ve içinde bulundukları savaşın anlamını sorgulayan her rütbeden askerlerin bütün davranışlarının nedenleri ayrıntılı olarak incelenmeli ve gerektiğinde uzmanlar tarafından özel psikolojik tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.